Systemisch werk - Familieopstellingen - Organisatieopstellingen
Systemisch werk, ook systeemtherapie genoemd is een specifieke vorm van psychotherapie, en gaat zowel over individuele therapie, relatietherapie als over gezinstherapie.
Binnen de psychologie en de hulpverlening duidt de term systeem op het sociale systeem waar mensen deel van uitmaken. Dat zijn de mensen die wij kennen en waar we een band mee hebben. Iedereen maakt deel uit van verschillende sociale systemen. Thuis, op school of in ons werk hebben we contact met andere mensen. Met sommige mensen hebben we oppervlakkig contact, met anderen onderhouden we een intensieve of intieme relatie.
Ons gezin van herkomst is een belangrijk sociaal systeem. De relatie met onze ouders, broers en zussen, grootouders of andere familie. Later, bij huwelijk of samenwonen, staat het eigen gezin meer op de voorgrond. De eigen partner en eventuele kinderen spelen dan een grote rol in ons leven. Het werk en de vrienden zijn andere belangrijke plaatsen waar we mensen ontmoeten en relaties onderhouden.
Binnen een sociaal systeem beïnvloeden mensen elkaar. Gedachten, gedragingen, gevoelens en verwachtingen ontstaan in wisselwerking met anderen uit onze omgeving. Dit is een gecompliceerd proces waarbij problemen kunnen optreden.
Een systeemtherapeut zal de problemen altijd bekijken tegen de achtergrond van onze wisselwerking met anderen. Ook wordt bekeken wie kan bijdragen aan het oplossen van de problemen.
In de systeemtherapie gaat men ervan uit dat elk gedrag - en dus ook elk symptoom - communicatie inhoudt, een boodschap. Symptoomgedrag is dus nooit louter iets dat we moeten bestrijden. We trachten te luisteren naar wat het symptoom ons vertelt over het systeem. Het symptoom is namelijk dikwijls een ultieme poging om te spreken over iets waar moeilijk expliciet kan over gesproken worden. De persoon zit in de knoei met gevoelens bij zichzelf en met wat gaande is in zijn omgeving, beseft dit vaak zelf niet, en kan of durft er niet over spreken, zodat het zich omzet in gedrag.
Voorbeelden van symptoomgedrag zijn: stress, depressie, angst, agressie, problemen in de relatie of in de opvoeding, eetproblemen, die zich uiteindelijk wreken in chronische fysieke aandoeningen zoals fybromyalgie, CVS, MS, ME, ...
De systeemtheorie gaat er daarenboven van uit dat de zoektocht naar de betekenis van het symptoom juist de weg toont naar de oplossing van de problematiek en naar meer harmonie. Om iemand te kunnen helpen, gaan we de weg terug: op zoek naar deze boodschap achter het gedrag van deze persoon in zijn context.
Soms zijn symptomen ook een boodschap over de ideeën die mensen hebben over hoe het leven zou moeten gaan bijvoorbeeld: wanneer ben je een goede partner of ouder, wat is een goede opvoeding. Deze ideeën zijn soms gegroeid binnen de familiegeschiedenis.
We kunnen op zoek gaan naar de geschiedenis waarin dit denken is gegroeid. Zo kunnen we trachten te begrijpen hoe men tot die denkbeelden is gekomen zonder dat men beseft wat de gevolgen ervan zijn.
Spanningen en problemen zijn tot op zekere hoogte normaal. Zij horen bij het leven, bijvoorbeeld wanneer de kinderen uit huis gaan en het gezin in een nieuwe fase komt.
Echter, als de problemen ernstig zijn of lang duren, kunnen zij de draagkracht van één of meer gezinsleden ondermijnen. Dan kunnen klachten ontstaan zoals angsten, een depressie, problematisch gedrag, ...
Soms liggen de problemen vooral in de relationele sfeer, hetzij tussen partners, hetzij tussen ouders en kinderen, soms zijn de problemen meer individueel van aard.
Juist als het leed voor één van de gezinsleden te groot is geworden, en de steun van de omgeving onvoldoende blijkt, kan het aangewezen zijn om therapie aan te vragen.
Opstellingen worden ingezet om terugkerende patronen te onderzoeken en daar inzicht in te krijgen, zodat jouw verleden niet langer jouw toekomst bepaalt. Als een probleem zich herhaaldelijk voordoet, dan is er waarschijnlijk iets niet duidelijk voor jou 'zichtbaar', dat is dan jouw 'blinde vlek'.
Systemisch werk, waaronder opstellingen vallen is dan ideaal om jouw blinde vlek(ken) in kaart te brengen.
We zijn vaak nog ongewild verbonden met thema's uit ons verleden, zelfs thema's van voor jouw kindertijd waar je niets mee te maken hebt. Systeemopstellingen helpen je dan om van die thema's bewust te worden en jou daarvan te ontkoppelen. Daardoor ontstaat ruimte om nieuwe stappen te kunnen zetten.
Soms is onze bril op onze leefwereld, het beeld dat we door de jaren heen ontwikkeld hebben, zodanig gekleurd geworden dat dit een vertekend beeld geeft over de realiteit. Daardoor staan we onszelf vaak grandioos in de weg. Een opstelling geeft je een kans om je eigen ontwikkelde overtuigingen los te laten zodat je weer actie kan ondernemen en rust in je hoofd vind.
Systemisch werk is gebaseerd op het gedachtegoed van grondlegger Bert Hellinger (1925-2019). Het hoort sinds de laatste jaren bij één van de belangrijkste ontwikkelingen op gebied van advies en coaching bij persoonlijke en werkgerelateerde vraagstukken. Ondertussen heeft Hellinger zijn eigen theorie ook al wat achterhaald, waardoor er het nieuwe opstellen ontstaan is, waar onder meer Hylke Bonnema en Elmer Hendrix deze methode verder uitgewerkt hebben.
--> Kijk op onze planning als er een binnenkort een opstellingsdag bij jou in de buurt plaats vind waar je eventueel aan wilt deelnemen of plan een afspraak in in Maldegem of Zottegem.
Opstellingen zijn verrassende en boeiende workshops, die zowel de vraagsteller als de representanten verfrissende en stimulerende informatie over hun levenspad verschaffen.
Een familieopstelling biedt de mogelijkheid om thema’s of onzichtbare ladingen aan het licht te brengen. Het is een eenvoudige, maar zeer diepgaande manier om inzicht te krijgen in jezelf en het familiesysteem waar je deel van uitmaakt. Je bewust worden van die verstrikkingen is een groot deel van de oplossing; mededogen en respect kunnen zich namelijk ontvouwen. Dit geeft ruimte en maakt evolutie mogelijk, in je eigen persoonlijke ontwikkeling en dat van het familiesysteem.
De vraagsteller brengt een vraag in waar hij of zij tegenaan loopt.
Tijdens de workshop zal de vraag aan bod komen en zullen andere deelnemers (representanten) zich vanuit een innerlijke beweging in de ruimte opstellen naar het familiesysteem van de vraagsteller.
Via deze systemische interventies gericht op bewust- en heelwording, wordt helder wat de verstrikking is.
Door deze ervaring ontstaan er nieuwe inzichten en mogelijkheden.
Een representant is iemand die voor de vraagsteller in de familieopstelling een persoon of ‘iets’ vertegenwoordigt.
Voor we starten met de familieopstelling nemen we met de deelnemer nog even zijn/haar vraag/dilemma door. Aan de hand daarvan wordt bepaald welke personen of factoren relevant zijn voor de opstelling. De vraagsteller nodigt dan andere deelnemers uit om deze personen of factoren te vertegenwoordigen oftewel te representeren.
Iedereen kan representant zijn. Je hoeft hiervoor geen ervaring te hebben. Belangrijk is wel een open, nieuwsgierige, respectvolle en integere houding.
Ben je helemaal nieuw in systemisch werk en familieopstellingen, dan kun je eventueel eerst als toeschouwer of representant deelnemen, zodat je kunt zien en ervaren wat het eigenlijk allemaal is en wat het voor je kan betekenen. Dit kan indirect al heel veel opleveren, omdat veel situaties herkenbaar zijn voor anderen. Hierdoor kan ook je eigen systeem al geraakt worden en inzichten verkennen
Wat brengt het op voor de representant?
Als representant leer je telkens iets bij. Je krijgt inzichten over hoe een systeem werkt en wat er mogelijk aan de hand is in je eigen systeem. Bovendien leer je écht naar je gevoel te luisteren. Soms is het makkelijker je open te stellen hiervoor als het over iemand anders gaat.
Voor een kleine deelname prijs, levert het je veel op.
Ikzelf heb een 5-tal jaren meegedaan als representant en het heeft me mega-veel inzichten gegeven over het leven. En ook meer compassie voor mijn medemens en "not in the least" voor mezelf.
Doe je mee?
Relatieconflicten; met (vroegere) partner, met een kind, met familie
Onbewuste patronen doorbreken
Niet gezien of gehoord worden
Hoe je eigen weg gaan
Het nemen van beslissingen
Persoonlijke belemmeringen, lichamelijke belemmeringen, ziektes
De invloed van je familiesysteem op jouw functioneren
Seksueel misbruik, abortus, trauma
Te groot verantwoordelijkheidsgevoel
Klaarstaan voor anderen en jezelf vergeten
Verlies, rouw, een tragische gebeurtenis
Extreme emoties en stress
De enige noodzakelijke voorwaarde tot deelname zijn: respect voor elkaar. Een voorbereiding met gegevens rond je familie kan nuttig zijn.
In dit filmpje legt Grondlegger Bert Hellinger over familieopstellingen en de meerwaarde hiervan: